Vải thun Sọc Rib là gì ?

Vải thun sọc rib, còn được biết đến với các tên gọi như vải thun gân sọc, vải rib sọc hoặc striped rib knit fabric, là một loại chất liệu dệt may phổ biến trong ngành thời trang và may mặc. Đây là biến thể của vải thun rib (rib knit fabric), đặc trưng bởi bề mặt có các đường gân sọc nổi chìm xen kẽ, tạo nên hiệu ứng hình học hấp dẫn và khả năng co giãn vượt trội. Theo các nguồn, vải thun sọc rib được dệt theo kỹ thuật dệt kim kép (double knit), sử dụng máy dệt kim hai dàn để tạo ra cấu trúc rib với các sọc dọc hoặc ngang.

Loại vải này thường được làm từ sợi cotton, polyester, viscose hoặc pha trộn với spandex để tăng độ đàn hồi. Trong bối cảnh ngành dệt may Việt Nam, vải thun sọc rib đang ngày càng phổ biến nhờ tính ứng dụng cao trong trang phục hàng ngày và thể thao, đặc biệt ở khí hậu nóng ẩm như miền Nam hoặc se lạnh miền Bắc. Bài viết này sẽ khám phá chi tiết về vải thun sọc rib, từ định nghĩa, lịch sử, đặc tính đến ứng dụng và xu hướng tương lai, nhằm cung cấp cái nhìn toàn diện cho người tiêu dùng và nhà thiết kế.

 

Định Nghĩa Và Lịch Sử Của Vải Thun Sọc Rib

 

Vải thun sọc rib là loại vải knit (dệt kim) với bề mặt được dệt thành các đường gân nổi (wales) và chìm (courses) theo hình sọc, tạo nên texture dọc hoặc ngang rõ rệt. Tên "rib" xuất phát từ tiếng Anh, ám chỉ cấu trúc giống như "xương sườn" (ribs), nơi các hàng knit và purl stitches (mũi đan và mũi móc) xen kẽ nhau. Phiên bản sọc (striped) thêm yếu tố màu sắc hoặc họa tiết sọc để tăng tính thẩm mỹ, thường được tạo bằng cách nhuộm sợi khác màu trước khi dệt. Ở Việt Nam, loại vải này còn gọi là vải thun bo gân sọc hoặc vải borip sọc, với độ dày khoảng 2,8 m/kg và khổ vải 1,72 mét.

Lịch sử của vải rib knit bắt nguồn từ thế kỷ 19 ở Anh, khi kỹ thuật dệt kim phát triển để tạo ra quần áo co giãn cho ngư dân và công nhân. Đến những năm 1920-1930, vải rib trở nên phổ biến trong thời trang nhờ Coco Chanel, người sử dụng nó cho các thiết kế áo len và váy ôm. Phiên bản sọc rib xuất hiện muộn hơn, vào những năm 1970, khi công nghệ nhuộm sợi tiên tiến cho phép tạo họa tiết đa dạng. Ở Việt Nam, vải thun sọc rib được nhập khẩu từ Trung Quốc và Hàn Quốc từ những năm 1990, sau đó sản xuất nội địa tại các nhà máy ở Bình Dương và Đồng Nai. Đến năm 2025, với sự bùng nổ của thời trang bền vững, vải sọc rib từ sợi hữu cơ như cotton organic đang lên ngôi.

 

Cách Sản Xuất Vải Thun Sọc Rib

 

Quy trình sản xuất vải thun sọc rib bắt đầu từ việc chọn sợi nguyên liệu. Sợi cotton, polyester hoặc viscose được kéo sợi và nhuộm màu để tạo sọc (ví dụ: sợi trắng xen kẽ sợi đen cho sọc đơn giản). Máy dệt kim tròn hoặc máy dệt kim phẳng được sử dụng, với kỹ thuật rib knit: hai dàn kim đan xen kẽ để tạo đường gân. Cụ thể, trong kiểu 1x1 rib, một mũi knit xen một mũi purl; kiểu 2x2 là hai knit xen hai purl, tạo sọc dày hơn.

Sau dệt, vải được xử lý nhiệt để cố định hình dạng, nhuộm thêm nếu cần, và cắt lông bề mặt để mịn màng. Ở Việt Nam, các nhà máy như Hòa Phát sử dụng máy dệt kim nhập khẩu để sản xuất vải co giãn 4 chiều bằng cách pha 5-10% spandex. Quy trình này thân thiện hơn với môi trường nếu dùng sợi tái chế, giảm lượng nước tiêu thụ so với dệt thông thường.

 

Đặc Tính Nổi Bật Của Vải Thun Sọc Rib

 

Vải thun sọc rib nổi bật với độ co giãn cao, thường lên đến 50-100% theo chiều ngang, nhờ cấu trúc rib và spandex. Bề mặt có texture sọc nổi chìm, tạo cảm giác dày dặn nhưng nhẹ, với khả năng giữ form tốt sau giặt. So với vải thun thông thường, nó thoáng khí hơn nhờ lỗ khí trong đường gân, giúp thấm hút mồ hôi nhanh. Độ bền cao, chống nhăn và không xù lông nếu chất lượng tốt. Các đặc tính khác bao gồm: mềm mại, mát tay, đa dạng màu sắc (từ sọc đơn giản đến họa tiết phức tạp), và khả năng cách nhiệt nhẹ cho mùa đông.

 

Ưu Điểm Và Nhược Điểm

 

Ưu điểm lớn nhất là tính linh hoạt: co giãn tốt, thoải mái cho vận động, phù hợp da nhạy cảm. Họa tiết sọc tạo phong cách trẻ trung, dễ phối đồ. Giá thành phải chăng (khoảng 100.000-200.000 VNĐ/kg ở Việt Nam), dễ may và bền bỉ. Tuy nhiên, nhược điểm bao gồm: dễ dão nếu pha quá nhiều spandex, khô chậm nếu từ cotton thuần, và có thể bí bức ở khí hậu nóng nếu polyester cao. Ngoài ra, vải kém chất lượng dễ xù lông sau giặt máy.

 

Các Biến Thể Của Vải Thun Sọc Rib

 

Vải thun sọc rib có nhiều biến thể dựa trên tỷ lệ rib và nguyên liệu:

- Rib 1x1 sọc: Đường gân mỏng, co giãn cao, dùng cho cổ áo.

- Rib 2x2 sọc: Gân dày hơn, bền hơn, phù hợp áo hoodie.

- Rib viscose sọc: Mềm mại từ sợi rayon, dùng cho váy hè.

- Rib cotton 100% sọc: Thoáng khí, thân thiện môi trường.

- Rib 4 chiều sọc: Pha spandex, co giãn đa hướng. Ở Việt Nam, biến thể bo rib sọc thường dùng cho gấu quần.

 

Ứng Dụng Trong Đời Sống

 

Ứng dụng chính là trong thời trang: áo thun, váy đầm ôm body, đồ bộ nữ và trẻ em. Trong thể thao, dùng cho áo gym, yoga nhờ co giãn. Phụ kiện như cổ tay, gấu áo, mũ len. Trong nội thất, làm chăn ga gối. Thương hiệu Việt như Canifa sử dụng cho áo khoác nhẹ. Ứng dụng công nghiệp: lớp lót bảo hộ lao động.

 

Bảo Quản Và May Mặc

 

Để bảo quản, giặt nước lạnh, tránh sấy khô để giữ co giãn. Khi may, dùng kim stretch và máy may overlock. Tránh kéo căng quá mức.

 

Xu Hướng Và Tương Lai

 

Năm 2025, xu hướng là vải sọc rib bền vững từ sợi tái chế, kết hợp công nghệ kháng khuẩn. Ở Việt Nam, nhu cầu tăng cho thời trang đường phố.

 

Kết Luận

 

Vải thun sọc rib là chất liệu đa năng, kết hợp thẩm mỹ và chức năng, góp phần quan trọng vào ngành may mặc. Với sự phát triển công nghệ, nó sẽ tiếp tục phổ biến, mang lại sự thoải mái và phong cách cho người dùng