NGUỒN GỐC VÀ SỰ RA ĐỜI CỦA VẢI THUN
NGUỒN GỐC VÀ SỰ RA ĐỜI CỦA VẢI THUN
Vải thun là sản phẩm không thể thiếu trong đời sống của con người, chúng được sản xuất để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của thị trường như là : May áo, tả lót em bé, khăn ướt,... Vì tính ứng dụng rộng rãi và đa năng của vải đối với các ngành trên thế giới. Vậy hôm nay Phú Sang sẽ nói về tổng quan sơ quát nhất về sự ra đời của vải thun.
Quay về thời nguyên thủy và chúng ta chọn mốc thời gian đó là thời cổ đại, lúc đó vật phẩm để họ may vải thì họ chọn những sợi lanh của cây lanh. Đơn giản đó là họ tách sợi cây lanh ra thành từng sợi và dệt chúng để chế tạo ra sản phẩm vải thun cho riêng mình. Sau khi quy trình được dệt thành công ra thành phẩm, họ đem đi nhuộm các màu thực vật để tạo nên độ đẹp của vải.
Cây lanh còn là biểu tượng văn hóa truyền thống của dân tộc Mông Việt Nam ta.
Trong lịch sử loài người, con người và vải thun là hình tượng luôn luôn gắn liền với nhau. Nhưng có một biến cố đã xảy ra và tác động rất lớn trong ngành vải thun. Chúng ta thật khó chấp nhận được một sản phẩm luôn luôn mang hướng nét đẹp lại là một sản phẩm có tác động rất xấu đối với tài nguyên môi trường của con người. Ngoài ra, ngành kinh doanh vải thun là ngành có tác động lớn đến cơ cấu chuyển đổi của cuộc cách mạng công nghiệp trên toàn thế giới.
Tại sao chúng là ngành có tác động lớn trong công cuộc cách mạng công nghiệp như vậy ? Là bởi vì ngành đầu tiên được sử dụng động cơ hơi nước chạy bằng nhiên liệu hóa thạch. Do việc sử dụng năng lượng hóa chất quá nhiều trong việc sản xuất vải thun. Từ một ngành sử dụng hoàn toàn nguyên liệu từ thiên nhiên chuyển sang ngành sử dụng toàn những chất liệu tổng hợp và hóa chất.
Ngành vải là ngành tiên phong trong việc sử dụng động cơ hơi nước nhiên liệu hóa thạch.
Ngày nay, sợi tổng hợp rất có ích trong việc sản xuất vải thun, nhờ có sợi tổng hợp như Poly con người có thể phát triển thêm các mặt hàng mới như : Vải thun Poly, vải thun tixi,... Trở lại trước đây hàng ngàn năm khi con người chưa khám phá ra sợi tổng hợp. Vải thun lúc đó chủ yếu toàn là những sợi cơ bản và mang đặc tính là vải sợi tự nhiên. Lúc đó, con người sử dụng bốn loại sợi cơ bản để ứng dụng trong việc sản xuất đó là sợi bông, sợi len, sợi lanh và tơ tằm. Vì vậy quy trình sản xuất vải khi ấy rất nhanh chóng và không rườm rà trong khâu dệt và khâu nhuộm vải thun. Ngày nay, do đòi hỏi con người rất cao đa số về giá thành, thiết kế phù hợp cho nên việc cho sự ra đời của vải thun có chất liệu sợi từ hóa học là một sản phẩm thay thế. Vào năm 1910, công nghiệp ngành vải có phần phát triển hơn khi khám phá ra sợi Rayon ( Tính chất đặc tính để thay thế cho lụa ). Mãi tới năm 1939, một phát minh sợi Nilon đã thay đổi bước ngoặt của ngành may mặc trên toàn thế giới. Đây là sợi tổng hợp đầu tiên được sử dụng hóa chất để sản xuất ra. Và nhanh chóng việc ứng dụng Nilon trong thế chiến thứ II mang lại rất nhiều lợi ích đã góp phần mở ra kỷ nguyên sợi hóa học ra đời.
Bước ngoặt sợi nilon đã khi mở các sợi hóa học khác ra đời.
Vào thời điểm nilon là sợi đầu tiên được giới thiệu và ra mắt trên thị trường. Thì lúc đó vải thun cotton là mặt hàng đã chiếm tới 80% trên thị trường vì lợi ích của nó mang lại rất lớn cho người sử dụng sản phẩm. Vào thời điểm năm 1945, đây là bước ngoặt thay đổi của sợi vải thun cotton vì thị phần nó giảm xuống và chỉ chiếm được 75% trong thị trường.
I. Vải thun làm từ sợi tự nhiên.
Sợi tự nhiên là sợi tiên phong trong việc sản xuất vải thun và thời trang trong cả hàng ngàn năm qua, kể cả việc sử dụng những chiếc lông cừu để làm trang phục kéo dài tới 4000 năm lịch sử.
Lịch sử hình thành từng loại vải thun dệt sợi tự nhiên :
1. Vải Lanh
+ Khoảng 5000 năm trước công nguyên ( Vải lanh )
- Là sợi dệt có nguồn gốc và sự ra đời rất xa xưa, chúng được ứng dụng trong việc sản xuất vải thun may mặc, khăn tay,...
- Các người ai cập đã sử dụng vải thun lanh để làm tấm lót Pharaoh để ngồi lên.
- Hiện nay các nhà sản xuất vải lanh còn hoạt động và lớn nhất thuộc về các nước như : Liên Xô, Ba Lan, Đức, Bỉ và Pháp. Các nước xuất khẩu nhiều nhất bao gồm là Bắc Ailen và Bỉ.
2. Vải thun Cotton
+ Xuất hiện cách đây khoảng 3000+ năm trước công nguyên ( Vải thun cotton )
- Sử dụng thông dụng và rất sớm vào khoảng 3000 năm đến 5000 năm trước công nguyên.
- Được Eli Whitney's sáng tạo ra máy tỉa hột bông vào năm 1973, mở ra kỉ nguyên cho việc chế biến và sản xuất sợi.
- Vào năm 1884, một chiếc máy dệt chạy bằng dòng diện đã góp phần nâng cao năng xuất tạo ra sản phẩm vải thun cotton để đáp ứng nhu cầu thị trường, đây là bước ngoặt lớn thay đổi trong lịch sử.
- Các nước sản xuất vải cotton với số lượng lớn đó là nước : Hoa Kì, Liên bang Xô Viết, Trung Quốc và Ấn Độ.
- Các nước cung cấp sợi bông cotton với số lượng lớn đó là các nước : Pakistan, Brazil, Thổ Nhĩ Kỳ, Egypt, Mexico, Iran và Sudan.
3. Vải lông cừu
+ Xuất hiện cách đây khoảng 3000 năm trước công nguyên ( Vải lông cừu )
- Được sử dụng vào thời kỳ đồ đá, con người sử dụng da động vật để sản xuất cho trang phục, gươm, giáo,.. của họ.
- Trên thế giới chúng ta có khoảng 40 giống cừu khác nhau trong việc lựa chọn sản xuất vải. Ước tính có tới 200 loại vải cừu khác nhau với những mặt hàng từ thấp cho đến cao cấp.
- Các nước sản xuất vải thun lông cừu chính bao gồm Úc, New Zealand, Xô viết, Trung Quốc, Nam Phi và Argentina.
4. Vải Silk ( Còn gọi là vải thun lót )
+ Vải Silk có phần xuất hiện chậm trễ hơn các đàn anh của nó và rơi vào khoảng 2600 năm trước công nguyên ( Vải thun lót )
- Người dân đồn thổi là được phát hiện bởi một cô công chúa của một nước Trung Quốc.
- Văn hóa tơ lụa của người dân được phát triển mạnh mẽ là 1725 trước công nguyên. Vì thế vải Silk rất có chổ đứng trong nền văn hóa của Châu Á. Không ai khác người đứng ra tài trợ Vải thun Silk này đó là vợ của Hoàng Đế.
- Ngoài ra, bí mật trồng trọt và bí quyết sản xuất sản phẩm chỉ có người sản xuất Trung Quốc biết. Và họ giấu công thức bí mật này trước khi tiết lộ vào khoảng 3000 năm.
- Theo tiết lộ bí mật, có hai nhà sư buôn lậu giống của dâu tằm và trứng của con tằm qua khỏi biên giới Trung Quốc họ phải sử dụng độc chiêu là giấu vào cây gậy gộc của họ.
Họ phải giấu những trứng tằm để buôn lậu qua khỏi biên giới.
II. Các loại vải thun được làm từ sợi nhân tạo.
Nói về sợi nhân tạo, các thành phần và cấu tạo luôn luôn khác nhau và các sợi của chúng không bao giờ giống nhau được. Bởi vì mỗi loại sợi của chúng có các thành phần và tính năng mang đặc tính khác nhau. Do đặc tính và đặc thù khác nhau cho nên Ủy ban Thương mại Liên bang Hoa Kì đã đặt tên từng loại sợi để chúng ta có thể hình dung và nhận biết bao gồm các tên : acetate, acrylic, lyocell, modacrylic, nylon, polyester, polypropylene (olefin), rayon và spandex.
Lịch sử hình thành từng loại vải thun dệt từ sợi nhân tạo.
1. Vải thun Rayon ( là sản phẩm nâng cấp của vải thun dẻo ( Viscose ) )
+ Sợi thun Rayon được xuất hiện đầu tiên vào năm 1910.
- Là sợi đầu tiên, tiên phong trong các sợi hóa học.
- Công ty Viscose Hoa Kì đã ứng dụng thành công sợi Rayon trong việc đưa ra thị trường vào năm 1910. Sợi được ứng dụng rộng rãi trong ngành may mặc vải thun tại Hoa Kì.
- Công ty Viscose đã ứng dụng nghiên cứu hai kĩ thuật và hợp chất khác nhau đã tạo nên 2 sản phẩm khác nhau đó là : viscose rayon và cuprammonium rayon. Nhưng Viscose là sản phẩm họ mong đợi vì giá thành sản phẩm thấp và tính ứng dụng sản phẩm rộng rãi trên thị trường.
2. Sợi Acetate
+ Nguồn gốc và sự phát triển của sợi vào năm 1924.
- Sản phẩm được đưa vào thị trường Mỹ vào năm 1924 và được sáng xuất phát minh bởi Tập đoàn Celanese.
- Ngoài ra, Việt Nam chúng ta ít sử dụng sợi Acetate này để sản xuất sản phẩm vải thun. Chúng được ứng dụng cho việc làm áo mưa, dù che, sơ mi, áo phụ nữ, áo đầm, vải lót, vải may cà vạt, đồ lót phụ nữ,...
3. Sợi Nilon
+ Nguồn gốc sản xuất vào năm 1939.
- Chúng có tác động thay đổi rất lớn trong trận thế chiến Thứ II diễn ra.
- Nhiều đồn đoán là chúng xuất phát từ N Y (New York) và Lon (London) là 2 nơi tạo ra Nilon sợi.
- Vì tính chất dày khó phân hủy và nóng nên Vải thun Phú Sang ít ứng dụng trong việc sản xuất vải. Người ta dùng Nilon để phát triển các mặt hàng như là thảm lót sàn, sợi bàn chải đánh răng, lưới đánh cá, sợi vợt cầu lông,...
- Sản phẩm được phát triển và tung ra thị trường Mỹ tại năm 1939, được phát triển bởi hãng E. I. duPont de Nemours và Công ty, Inc.
- Chúng được sử dụng nhiều nhất tại thị trường Mỹ nhưng lại đứng vị trí thứ 2 sau sợi Polyeste.
4. Sợi Acrylic
+ Sản phẩm được sản xuất đầu tiên vào năm 1950 bởi công ty E. I.Pont de Nemours & Company, Inc.
5. Sợi Polyeste
+ Được phát hiện và khai thác vào năm 1953.
- Công ty sáng tạo và sản xuất là công ty E. I. duPont de Nemours & Company, Inc Polyeste.
- Chúng được sử dụng nhiều nhất tại thị trường Mỹ.
- Có bốn dạng sợi polyester cơ bản là sợi filament, xơ, sợi thô, và fiberfill.
- Được ứng dụng nhiều trong việc sản xuất vải thun để tạo nên chất liệu sản phẩm với giá thành rẻ.
6. Spandex
+ Được phát triển rộng rãi vào năm 1959
- Công ty phát triển và sản xuất loại sợi này là E. I. Pont de Nemours & Company, Inc.
- Độ đàn hồi của sợi này cực lớn ( chúng có thể kéo dài ít nhất là 100% khả năng của chúng là đàn hồi lại như kích cỡ ban đầu )
- Sợi Spandex thường pha lẫn với các loại vải như tixi, cotton,... để tăng thuộc tính đàn hồi co giãn 2 hoặc 4 chiều của vải.
Cám ơn quý khách đã ghé xem bài viết " Nguồn gốc và sự ra đời của vải thun ", chúc quý khách có một ngày tốt lành.
Vải thun Phú Sang
Địa chỉ: 2R Phạm Phú Thứ, Phường 11, Tân Bình, Hồ Chí Minh 700000
Điện thoại : 028 66763459
EMAIL: vaithunphusang@gmail.com